DOEL VAN HET PROJECT
Iedereen weet al vanaf de middelbare school dat groen de natuurlijke opslag is voor CO2 (en andere luchtvervuilende stoffen), desondanks wordt deze eigenschap nog niet structureel ingezet.
De bestaande kennis hierover is heel breed, maar versnipperd over veel verschillende 'kennishouders' en daardoor vrijwel ontoegankelijk voor de meeste spelers in het bouwproces.
Het doel van dit project is om de bestaande kennis over groen:
- te verzamelen,
- te vertalen tot een gemeenschappelijke 'taal' en
- aan de hand van praktijkvoorbeelden om te zetten tot, voor iedereen in het bouwproces toegankelijke, ontwerpmiddel.
OMSCHRIJVING OPZET
De versnipperde, ontoegankelijke bestaande kennis wordt omgevormd tot toegankelijke ontwerpmiddelen met behulp van:
- een interdisciplinair team,
- voor de hedendaagse Nederlandse ontwerppraktijk kenmerkende testcases,
- het verzamelen van kennis,
- primaire/ traditionele projectopgaven,
- het meenemen van dezelfde voorwaarden van effectiviteit en efficientie in de ontwerpoplossingen.
De kenmerkende testcases zijn daarom van verschillende schaalniveaus:
- exploitatie binnenstedelijke parkeergarage,
- revitalisering vooroorlogse woonwijk,
- herontwikkeling bestaand bedrijventerrein.
BETEKENIS VAN HET PROJECT VOOR DE ONTWERPPRAKTIJK
Hieruit resulteert:
- een voor alle spelers toegankelijke ontwerptaal, vanaf ontwikkelaar, bestuurder, beleidsmaker tot en met ontwerper en uitvoerder.
- de ontwerptaal is een set, breed toepasbare, stedenbouwkundige en architectonische groen-formules met meetbare en normeerbare eigenschappen,
- een nieuw strategisch duurzaam bouwmateriaal
- een meetbare bijdrage aan de EPC reductie, luchtkwaliteit en energiebesparing
- een onderlegger op de kleine en middelgrote schaal (op straat en wijkniveau) voor ontwikkelingen op grote schaal (op stedelijk, grootstedelijk en megastedelijk niveau) - als onderdeel van het project Future cities.
Groen, water, energie, infrastructuur en de stad zijn complementair. Samen bepalen ze de condities van het stadsklimaat voor de gebruiker, bewoner en bezoeker.
Een stad zonder groen is levenloos en on(be)leefbaar. Zonder water geen groen, zonder energie geen licht en warmte. Zonder mobiliteit geen bereikbaarheid.
Het klimaat verandert, ondanks de inspanning om de CO2 emissie te reduceren. We moeten gedrag en beleid aanpassen en handelen. Daarvoor is nieuw elan en perspectief nodig, immers nog meer reduceren en optimaliseren van de energieketen is te traag en biedt een deprimerend perspectief.
Door de opslagcapaciteit van groen (water, CO2, fijn stof) als positief perspectief uit te dragen, ontstaat een nieuw investeringsverhaal tegenover het huidige groene kostenverhaal.
Hiervoor moet groen ontworpen worden!
Het project is een doorontwikkeling van Kimaat II van WUR (2010) en van de reeds bestaande maar nog versnipperde ontwerppraktijken voor begroeiing van daken en gevels.
Er zal informatie en inspiratie gehaald worden uit binnenlandse en buitenlandse voorbeelden (Denemarken, Frankrijk, Duitsland) en gekeken worden naar de inpasbaarheid van de meest waardevolle ideeen in ons Nederlandse stedelijke landschap.
UITGANGSPUNTEN:
In de door de Universiteit van Wageningen verrichte studie Groen voor klimaat II over opslag van CO2 in stedelijk groen staat dat door beplantingen ca. 15% van verhoogde concentraties CO2 wordt verlaagd. Sleutelwoord hiervoor is 'think global, act local'.
naar stedelijk groen als opslag van CO2, NOx en fijnstof.
- voor de Nederlandse regio geldt een opslagcapaciteit van minimaal 3500 kg/ha.vanuit de capaciteit van een individuele stadsboom berekend waarvan er ongeveer 60 op een ha kunnen staan
- kom je uit op een zelfde minimale opbrengst aan kilo's op jaarbasis.
- Grasland: laag rendement maar grote ventilatie mogelijkheden
- Struiken zeer effectief om fijn stof in te vangen.
- op een locatie met sterk verhoogde concentraties fijn stof en NOx,
zowel invang effecten als verspreidingseffecten optreden. De beplanting verlaagt de concentraties in het achterliggende gebied tot maximaal 15 %.
- Conclusies en aanbevelingen:
Bij de afweging om het huidige klimaatbeleid te verbreden met een duidelijke adaptatie strategie is de stelling 'think global, act local' van toepassing. De koppeling van mitigatie aan adaptatie kan duidelijk maken dat, los van de noodzaak op wereldschaal om de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 verder terug te dringen, op lokale schaal ook actie mogelijk is om meer vast te leggen.
BEPLANTING IS ARCHITECTONISCH EN STEDENBOUWKUNDIG BOUWMATERIAAL, VENTILATIEVOORZIENNING, KOELING, WATERBERGING EN OPSLAG VOOR CO2, FIJNSTOF EN NOx IN ��N.
- Groen in een stad is tot nu toe vooral een zaak voor landschapsarchitecten en hoveniersbedrijven. De huidige technische ontwikkelingen bieden de mogelijkheid voor meer: stedelijk groen kan nu als bouwmateriaal en bouwvolume ingezet worden om kwaliteiten zoals CO2 opname volledig te kunnen benutten.
TOEPASSINGSGEBIEDEN:
CO2-OO gaat de stellingen van Klimaat II verder ontwikkelen tot toepasbare producten:
LAGE INVESTERINGEN VERSUS CO2 OPSLAG+ENERGIEBESPARING+KWALITATIEF WAARDEVOLLE LEEFOMGEVING ZIJN HET DOEL.
Het project is daarmee een respons op de trage economische/duurzame ontwikkelingen waarbij verouderde benadering hoogwaardige en economische resultaten in de weg staan.
Het project schept een nieuwe ontwerpopgave waarin:
1. de ontwerppotentie van groen wordt ontplooid;
2. de waardevolle kwaliteiten zoals CO2 opname, waterberging, koeling meetbaar worden en dus normeerbaar;
3. de enorme verscheidenheid van groen in kaart wordt gebracht en benut;
4. door de meetbaarheid, 'groen' wordt toegevoegd aan de lijst van materialen die de ecologische voet verkleinen (bijvoorbeeld door opname in de EPC);
5. 'groen' door de wezenlijk lagere kosten een concurrerend alternatief kan zijn voor traditioneel duurzame maar dure bouwmaterialen en apparaten (bijvoorbeeld CO2 opslag of koeling);
6. zelfs een gesloten CO2 beheer niet ondenkbaar is;
7. 'groen' als 'nieuw bouwmateriaal' kans biedt voor ontwerpers om een nieuwe vitale vormgeving te ontwikkelen, expressie van de hedendaagse levenswijze.
De doelstelling is om uit de resultaten van het ontwerpend onderzoek in de testcases een architectonisch en stedenbouwkundige 'idiomenboek' te distilleren. Het 'idiomenboek' kan voor ontwerpers, aannemers, producenten en leveranciers of gebruikers, een scala aan ideeen bieden voor het toepassen van groen op locaties met of zonder typologische overeenkomsten.
Na een snelle scan zijn de volgende toepassingsgebieden denkbaar, zowel voor bestaande bouw als voor nieuwbouw: stad- en dorpscentra, winkelcentra (verschillende unieke gebouwen of voorzieningen onder een dak), flatgebouwen, woonwijken, parkeerterreinen/parkeergebouwen, bedrijventerreinen en (snel)wegen.
